|
RENK
Işık kaynağından
gelen ışını bir prizmadan geçirerek yapılan deneyde ışığın renklere
ayrıldığı Newton tarafından yıllar önce bulundu.
Newton'un renk
deneyinde ışık prizmadan geçince altı renge ayrılıyordu.(Renk
Deneyi)
Işık kaynağından
yayılan ışığın nanometre ve kelvin cinsinden değeridir. Işık her
cisimden değişik nanometrik değerlerde yansır. Bu yansımanın
nanometre cinsinden değerine bir isim verdiğimizde ana renkler ve
ara renkleri oluşur. Beyaz ve siyah renk değildir. Beyaz üç ana
rengin belirli oranlarda karışımından ( % 59 Yeşil, % 33 Mavi, % 19
Kırmızı ) ortaya çıkan nanometrik değere verilen isimdir. Siyah ise
renk olmayış durumudur.
Işık
Rengi; Fizikte renk olayı ilk defa Newton
tarafından incelenmiştir. Daha sonra İngiliz William Herschel prizma
dan geçen ışığın çıkardığı renklerin sıcaklıklarını ölçtü.
Spektrumun bir ucundaki mor ışık en düşük, öbür ucundaki kırmızı
ışık ise en büyük sıcaklıktaydı. Daha sonra yapılan deneylerle mor
ışığın daha düşük değerindeki mor ötesi ışığın daha sıcaklıkta
olduğu da keşfedildi.
Bir beyaz ışık
prizmadan geçirilince, prizmadan çıkan ışık farklı boylarında bir
renk yelpazesi oluşturur. Gözün görebildiği bu renkler kırmızı,
portakal, sarı, yeşil, mavi ve mordur. Gerçekte hassas bir göz veya
cihazlar bundan fazlasını da görebilir. Dalga yüksekliği rengin
yoğunluğunu belirler. bir rengin yoğunluğu ise parlaklıktır.
Elektron bir
yörüngeden diğerine geçince, özel bir miktarda ya bir enerji doğurur
yada bir enerji çıkarır. Her atomun bu işi yaparken aldığı veya
çıkardığı enerji miktarı farklı olur. Bir fotonun enerjisi ışığın
dalga uzunluğuna ve bu da bir renge bağlı olduğundan her atom sadece
belli renkleri soğurur veya çıkarır. Belli bir rengi çıkaran bir
atom, yine aynı rengi soğurur. Her atomun soğurduğu ve çıkardığı
renkler farklıdır.
Spekttroskopi
bilimi ile renklerin incelenmesinden atomların cinsleri
belirlenebilir. Dalga uzunluklarına bağlı olan ışık renklerinden
kırmızı en uzun dalga boyuna mavi ve mor en kısa dalga boyuna
karşılık gelir. Bu sıralama aynı zamanda enerji sıralamasını
gösterir. Mavi ışık en enerjik, kırmızı ışık en az enerjik olan
ışıktır. Bütün renklerin belirli oranda karışımı beyaz rengi verir.
Her ne kadar doğadaki her cisim bize renkli olarak görülse de o
cismin yüzeyi bazı dalga boylarını emme ve bazılarını yayma
özelliğine sahiptir. Gözümüze kırmızı görünen cisim, görünen
spektrumdaki kırmızın dışındaki bütün dalga boylarını soğurmaktadır.
Kırmızı bandın dalgası soğurulmadığı için cisim bize kırmızı olarak
görülür. Herhangi bir cismi yansıtmayan cisim ise siyah olarak
görülür. Bu fiziksel etkilere göre beyaz ve siyah renk değildir.
Işığın bulunmadığı yerde renklerin bir anlamı olamaz. İnsan gözünün,
görünen ışık bölgesindeki, yedi farklı rengi görmesine karşılık,
bazı hayvanlar mesela bir baykuş kırmızı ışığın ötesindeki kızıl
ötesi ışığı, bir ara mor ötesi ışığı da görebilir. Kedi ve köpekler
ise siyah ve beyazın dışında başka bir renk göremezler.
Işık atom ve
moleküllere çarpınca mavi ışık kırmızıdan daha çabuk dağılır.
Güneşin beyaz ışığı dünya atmosferine girince mavi ışık, ışın
demetine ayrılır ve atmosfer mavi olarak görülür. Yeni doğan bir
bebeğin gözlerinin mavi görünmesinin nedeni de budur. ilk birkaç ay
içinde bebeğin vücudunun henüz göz rengini verecek pigmentleri
oluşturmasından önce, yani gözün irisi renksiz iken irisi oluşturan
malzeme mavi ışığı yansıtır.
Işık rengi, (
Beyaz ışık ) yani ışığı oluşturan bütün renklerin renk sıcaklığı üç
ana grupta bulunmaktadır.
Sıcak
beyaz 3300ºK ve altı
Doğal
beyaz 3300-5000ºK
Gün ışığı
beyazı 5000ºK ve üstü
Aynı ışık rengine
rağmen, lambalar, ışıklarının tayfsal bileşimleri nedeniyle çok
farklı renksel geri verim özelliklerine sahiptirler.
Beyaz –
Siyah; Cisim üzerine gelen ışığın
bileşenleri arasında bir farklılık yaratmadan hepsini birden aynı
oranda geçirme, yutma veya yansıtma özelliği gösteriyorsa ışığın
karakteri değişmez. Bu cisimlerin ışığa tepkileri nötr olarak kabul
edilir.
Bu cisimler
ışığın bileşenleri arasındaki dengeyi bozmadan aynı oranda
yansıtarak, şiddetini değiştirerek veya tamamını yutarak ışığın
toplam şiddetine etki ederler.
Tepkileri nötr olan cisimler eşit
enerjili ışıkla aydınlatıldıklarında, kendi yansıtma veya geçirme
oranlarına bağlı olarak ışığın şiddeti değişir ve aşağıdaki
belirtildiği gibi görünürler veya ışığı geçirir, yansıtırlar.
Çok parlak veya
açık ...( beyaz )
Orta
parlaklıkta .... ( gri )
Çok karanlık ve
koyu ...( koyu gri )
Tam karanlık
..............( siyah )
Üzerine
düşen ışığın tam dalga boylarını yansıtan cisim beyaz, tüm dalga
boylarını yutan ve yansıtmayan cisim siyahtır. Yani
Beyaz ve siyah renk değildir. |